มีข้อมูลมาว่าการอมน้ำเกลือ อาจดีกว่าการใช้น้ำยาบ้วนปาก เรื่องนี้จริงหรือไม่ ข้อดีและข้อเสีย ของทั้งผลิตภัณฑ์ทั้ง 2 ชนิดนี้เป็นอย่างไร?!?

คำตอบคือไม่สามารถกล่าวได้ว่า
น้ำเกลือดีกว่าน้ำยาบ้วนปาก
เนื่องจากทั้งสองชนิด
มีวัตถุประสงค์การใช้งานที่แตกต่างกันค่ะ

การกลั้วปากด้วยน้ำเกลือ

การกลั้วปากด้วยน้ำเกลือมีข้อดีคือช่วยล้างคราบอาหาร ลดการระคายเคืองและบรรเทาอาการบวมได้ เช่น ในกรณีหลังถอนฟันหรือมีแผลในช่องปาก น้ำเกลือมีความปลอดภัยสูงและสามารถเตรียมได้เอง อย่างไรก็ตามน้ำเกลือไม่มีฟลูออไรด์จึงไม่ช่วยป้องกันฟันผุ  อีกทั้งฤทธิ์ในการฆ่าเชื้อขึ้นกับความเข้มข้นของน้ำเกลือ

น้ำยาบ้วนปาก

น้ำยาบ้วนปากมีหลายประเภท หากเป็นน้ำยาที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์จะช่วยเสริมความแข็งแรงของเคลือบฟันและลดโอกาสเกิดฟันผุ หากเป็นน้ำยาบ้วนปากที่มีส่วนผสมของสารฆ่าเชื้อ เช่น คลอรเฮกซิดีน จะช่วยลดเชื้อแบคทีเรียได้อย่างมีประสิทธิภาพ เหมาะสำหรับผู้ที่มีโรคเหงือกหรือต้องดูแลหลังผ่าตัดทางทันตกรรม คลอเฮกซิดีนออกฤทธิ์ได้นานกว่าน้ำเกลือ แต่หากใช้ต่อเนื่องติดต่อกันเป็นเวลานาน อาจทำให้เกิดคราบสีบนผิวฟัน

ทั้งนี้มีงานวิจัยพบว่าน้ำเกลือที่มีความเข้มข้นสูงสามารถลดเชื้อได้ใกล้เคียงกับน้ำยาบ้วนปากคลอเฮกซิดีน อย่างไรก็ตามน้ำเกลือเข้มข้นสูงอาจมีรสเค็มจัดและทำให้ระคายเคืองเยื่อบุช่องปาก จึงไม่เหมาะสำหรับการใช้เป็นประจำ

โดยสรุป

หากต้องการเพียงล้างคราบอาหารและลดการอักเสบ น้ำเกลือเป็นทางเลือกที่เหมาะสม แต่หากต้องการลดเชื้อแบคทีเรียอย่างมีประสิทธิภาพควรใช้น้ำยาบ้วนปากที่มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อภายใต้คำแนะนำของทันตแพทย์ และหากต้องการป้องกันฟันผุควรเลือกใช้น้ำยาบ้วนปากที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์

ดังนั้นน้ำเกลือไม่ได้ดีกว่าน้ำยาบ้วนปาก แต่ทั้งสองชนิดมีบทบาทแตกต่างกันขึ้นกับวัตถุประสงค์ของการใช้งาน

ข้อมูลความรู้ทางทันตกรรมโดย

รศ.ทพญ.ดร. สิรีรัตน์ สูอำพัน

อาจารย์ประจำภาควิชาเภสัชวิทยา
คณะทันตแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย