การแปรงฟันที่ถูกต้องทำให้ฟันสะอาด แต่รู้ไหมว่า..การแปรงฟันที่ผิดวิธี อาจส่งผลเสียต่อสุขภาพช่องปากได้?!?

หลายคนรู้ว่าการแปรงฟันที่ถูกต้องช่วยให้ฟันสะอาด ลดคราบจุลินทรีย์ และป้องกันโรคเหงือก แต่ถ้าแปรงฟัน “ผิดวิธี” อาจก่อให้เกิดปัญหากับฟันและเหงือกโดยไม่รู้ตัว

1. แปรงแรงเกินไป

การออกแรงกดแปรงฟันมากเกินไป ไม่ได้ช่วยให้ฟันสะอาดกว่าเดิม แต่กลับทำให้ฟันสึก เหงือกร่น หรือเกิดบาดแผลเล็ก ๆ ที่เหงือกได้ เมื่อเหงือกร่นมากขึ้นอาจเห็นรากฟัน ทำให้เสียวฟันและเพิ่มความเสี่ยงต่อฟันผุที่คอฟัน หากรู้ตัวว่าเป็นคนแปรงฟันแรง หรือเริ่มมีอาการเจ็บเหงือก เหงือกร่น ฟันดูยาวขึ้น ควรตั้งใจปรับพฤติกรรมโดย ลดความเร็วในการแปรงลง ร่วมกับการเลือกใช้แปรงสีฟันขนนุ่ม จะช่วยให้แรงกดขณะแปรงฟันเบาลงโดยอัตโนมัติ

2. แปรงแบบถูแนวนอน

การถูแปรงไปมาในแนวนอน (เหมือนขัดพื้น) เป็นวิธีที่หลายคนใช้เพราะรู้สึกสะอาดเร็ว แต่จริง ๆ แล้วทำให้คอฟันสึก และเหงือกร่นได้ง่าย วิธีที่แนะนำ คือ Modified Bass โดยวางแปรงทำมุมประมาณ 45 องศา เข้าหาเหงือก แล้วขยับเบา ๆ แบบสั้น ๆ ช่วงระยะประมาณฟัน 2 ซี่ แล้วปัดไปทางด้านบดเคี้ยว (แปรงฟันบนปัดลง แปรงฟันล่างปัดขึ้น) วิธีนี้ช่วยกำจัดคราบพลัคได้อย่างมีประสิทธิภาพ และลดความเสี่ยงต่อการทำร้ายฟันและเหงือก

3. ใช้แปรงขนแข็งหรือยาสีฟันที่มีความขัดสูง

แปรงสีฟันขนแข็งหรือการใช้ผงขัด/ยาสีฟันที่หยาบ เมื่อรวมกับแรงกด จะเร่งการสึกของผิวฟันและทำร้ายเหงือก ควรเลือกแปรงสีฟันขนนุ่ม และยาสีฟันชนิดครีมที่มีฟลูออไรด์ก็เพียงพอในการกำจัดคราบจุลินทรีย์และป้องกันฟันผุได้

4. แปรงไม่ทั่วถึง ระยะเวลาแปรงฟันสั้นเกินไป

การแปรงฟันไม่ทั่วถึง เช่น แปรงเฉพาะผิวฟันด้านที่ติดกระพุ้งแก้ม หรือด้านบดเคี้ยว แปรงไม่โดนขอบเหงือก หรือแปรงไม่ถึงฟันซี่ในสุด รวมทั้งการใช้เวลาในการแปรงฟันน้อยกว่า 2-3 นาที จะทำให้คราบจุลินทรีย์ตกค้าง เกิดเหงือกอักเสบ เหงือกบวม แดง เลือดออกง่าย และเป็นจุดเริ่มต้นของโรคปริทันต์หรือฟันผุได้

สรุป

การแปรงฟันที่ผิดวิธี ไม่ว่าจะเป็นการแปรงแรงเกินไป แปรงแนวนอน ใช้แปรงแข็ง หรือแปรงไม่ทั่วถึง ล้วนส่งผลเสียต่อสุขภาพช่องปากได้ทั้งสิ้น วิธีที่ถูกต้องคือ แปรงวันละ 2 ครั้ง ใช้แปรงขนนุ่ม วางแปรงทำมุม 45 องศา ขยับเบา ๆ รอบเหงือกและฟัน แปรงให้ทั่วทุกซี่ทุกด้าน ร่วมกับยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ เพียงเท่านี้ก็ช่วยให้ฟันและเหงือกแข็งแรง อยู่กับเราไปได้อีกยาวนาน

ข้อมูลความรู้ทางทันตกรรมโดย

อ.ทพ.ดร. ปรวิชญ์ กำเนิดบุญ

อาจารย์ประจำ คณะทันตแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย