ผู้สูงอายุหลายๆคนเริ่มมีปัญหา “ฟันโยก” ทำให้หลายๆเกิดข้อสงสัยว่าทำไมผู้สูงอายุถึงเริ่มมี “ฟันโยก” สาเหตุเกิดจากอะไร แล้วจะสามารถแก้ไข หรือป้องกันได้หรือไม่?

ผู้สูงอายุหลายคนอาจเริ่มมีอาการ
“ฟันโยก” เคี้ยวลำบาก หรือเจ็บเหงือก
ซึ่ง.. ไม่ใช่เรื่องปกติที่ต้องทนเพียงเพราะอายุมากขึ้น

อาการฟันโยก อาจเป็นสัญญาณเตือนสำคัญของโรคปริทันต์อักเสบ (Periodontitis) ที่มีการทำลายเหงือกและกระดูกรอบฟัน หากปล่อยไว้อาจทำให้ฟันหลุดได้

ฟันโยกเกิดจากอะไรได้บ้าง?

• โรคเหงือกและปริทันต์อักเสบ
  เกิดจาก คราบจุลินทรีย์ ที่สะสมตามขอบเหงือกและฟัน หากไม่ได้ทำความสะอาดจะค่อยๆ แข็งตัวกลายเป็นหินปูน หินปูนนี้เป็นแหล่งสะสมเชื้อโรค ทำให้เหงือกอักเสบ และค่อยๆ ทำลายกระดูกและเอ็นที่ยึดฟัน เมื่อกระดูกหายไปมากขึ้น ฟันจะเริ่มโยก
• สบฟันผิดปกติ ฟันสบกระแทก หรือ สบแรงเกิน
  เนื่องมาจากการสูญเสียฟันทีละซี่อย่างต่อเนื่องและไม่มีการใส่ฟันทดแทน ส่งผลให้ฟันที่เหลือรับแรงเคี้ยวมากขึ้นกว่าปกติ ทำให้เกิดแรงกระแทกเกินกำลังของกระดูกและเอ็นที่ยึดฟัน จนฟันโยกตามมา
• ฟันได้รับการกระแทกจากอุบัติเหตุ
  การหกล้ม กระแทกใบหน้า หรือ ฟันกระแทกจากการเคี้ยวของแข็ง เช่น กระดูกหรือเศษกรวดปนในข้าว อาจทำให้เอ็นที่ยึดฟันฉีกขาด หรือกระดูกหุ้มรากฟันบาดเจ็บ ส่งผลให้ฟันโยกได้ทั้งเฉียบพลันและเรื้อรัง

รักษาและชะลอฟันโยกได้อย่างไร?

หากรีบมาพบทันตแพทย์ตั้งแต่เริ่มมีอาการ จะยิ่งมีโอกาสเก็บรักษาฟันซี่ที่โยกได้มากขึ้น ทันตแพทย์จะตรวจวินิจฉัยเพื่อหาสาเหตุของฟันโยก และให้การรักษาอย่างเหมาะสม อาทิ

• ขูดหินปูน-รักษาโรคปริทันต์ เพื่อลดการอักเสบ
• ปรับสบฟัน ลดแรงกัดผิดปกติ
• ใส่เฝือกดามฟัน (Splinting) ในฟันที่โยกจากอุบัติเหตุ
• หากรักษาไม่ได้แล้ว อาจต้องถอนและใส่ฟันทดแทนฟันที่เสียไป

วิธีป้องกันฟันโยก

• แปรงฟันให้ถูกวิธีและใช้ไหมขัดฟันทุกวันอย่างสม่ำเสมอ ช่วยลดการก่อตัวของหินปูนและลดคราบจุลินทรีย์ ซึ่งเป็นตัวการทำลายเหงือกและกระดูก
• ปัจจัยเสี่ยงที่ดูห่างไกลจากช่องปาก ได้แก่ การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้ดีในผู้ป่วยเบาหวาน และ เลิกสูบบุหรี่ เนื่องจากเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญของโรคปริทันต์อักเสบ
• การมาพบทันตแพทย์ทุก 6-12 เดือน ช่วยให้เจอปัญหาตั้งแต่ระยะเริ่มต้นและรักษาได้ทันท่วงที ก่อนที่ฟันจะโยกมากขึ้นจนเสี่ยงต้องถอน

ฟันโยกในผู้สูงอายุ ไม่ใช่เรื่องปกติ แต่เป็นสัญญาณเตือนของปัญหาสุขภาพช่องปากหากตรวจพบเร็ว รักษาทัน ฟันจะยังอยู่กับเราได้อีกนาน

ข้อมูลความรู้ทางทันตกรรมโดย

อ.ทพ.ดร. ปรวิชญ์ กำเนิดบุญ

อาจารย์ประจำ คณะทันตแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย